Báo cháy không dây – tổng hợp thông tin cập nhật 2024

Báo cháy không dây là giải pháp mới, nâng cấp lên từ hệ thống báo cháy truyền thống, sử dụng công nghệ không dây để phát hiện và cảnh báo về nguy cơ cháy.  Hệ thống báo cháy này sử dụng sóng tần số radio để liên kết các cảm biến khói, nhiệt và các thiết bị phụ trợ khác mà không cần dùng dây dẫn nguồn hay dây dẫn tín hiệu.

 

Tiêu chuẩn Việt Nam và các tiêu chuẩn quốc tế về Báo cháy không dây

Trước năm 2021, theo tiêu chuẩn Việt Nam, hệ thống báo cháy không dây chưa được công nhận.  Nhưng trong bản sửa đổi TCVN 5738:2021, các thiết bị báo cháy không dây đã được định nghĩa rõ ràng, và được công nhận tương tự như các thiết bị báo cháy thông thường khác.  Tới năm 2023, Bộ khoa học và công nghệ đã ban hành thêm các tiêu chuẩn TCVN 3890:2023 và TCVN 7568 – phần 25 , bổ sung các quy định về trang bị, tiêu chuẩn kỹ thuật và phương pháp thử đối với báo cháy không dây.

Tại Mỹ, bộ tiêu chuẩn NFPA 72 công nhận rằng thiết bị báo cháy không dây đảm bảo chức năng báo cháy và thông tin liên lạc khẩn cấp một cách chính xác. Bao gồm việc sử dụng, lắp đặt, kiểm tra, thử nghiệm và bảo trì hệ thống.  Đây là tiêu chuẩn được thiết lập bởi Hiệp hội Phòng Cháy Chữa Cháy Quốc gia tại Hoa Kỳ

Tiêu chuẩn Châu Âu EN 54 – phần 25, tương đương với Tiêu chuẩn quốc tế ISO 7240, cũng đánh giá thiết bị không dây và có dây hiệu quả như nhau.  Chỉ khác nhau một số yêu cầu kỹ thuật về đường truyền và nguồn năng lượng để thiết bị hoạt động.

Trong các công trình thuộc diện phải thẩm duyệt theo quy định trong Nghị định 136/2020/NĐ-CP, thiết bị không dây hay có dây được sử dụng như nhau, với điều kiện đã có đầy đủ giấy chứng nhận và tem kiểm định chất lượng của cơ quan quản lý nhà nước.

Hoạt động của hệ thống báo cháy sử dụng đường truyền không dây

 

Hệ thống báo cháy không dây hoạt động bằng cách kết nối tủ trung tâm báo cháy với các đầu báo khói và nhiệt, nút nhấn báo cháy khẩn cấp, chuông báo cháy, đèn báo cháy và các thành phần khác thông qua tín hiệu không dây. Những thành phần này giao tiếp với bảng điều khiển trung tâm sử dụng các giao thức truyền thông để liên tục truyền nhận tín hiệu về trạng thái của các thiết bị trong hệ thống.

Người dùng không cần được đào tạo trước vẫn có thể tự lắp đặt hệ thống này theo tài liệu hướng dẫn.

Có thể kể đến một số trạng thái thường gặp nhất như:

• Trạng thái hoạt động bình thường
• Mất đầu báo hoặc đầu báo không hoạt động
• Lỗi tiếp địa
• Lỗi nguồn AC hoặc lỗi nguồn DC
• Cảnh báo khói vượt ngưỡng an toàn
• Cảnh báo nhiệt vượt ngưỡng hoặc đang gia tăng bất thường

Nguyên lý hoạt động và sơ đồ bố trí thiết bị

• Hệ thống báo cháy không dây FireSmart sử dụng chuẩn truyền thông ZigBee.
• Tủ trung tâm WCP-2 kết nối trực tiếp với các đầu báo khói, nhiệt không dây và/hoặc module định địa chỉ lắp đặt trong phạm vi bán kính 20 mét, xuyên qua 2 sàn bê tông hoặc 3 tường gạch xây. 
• Tủ trung tâm WCP-2 kết nối tối đa lên đến 300 thiết bị địa chỉ. Có thể lắp đặt với rất nhiều loại thiết bị cảnh báo thông qua các module giám sát.
• Hai thiết bị bất kỳ trong hệ thống có thể kết nối tự động với nhau xuyên qua sàn bê tông, xuyên qua tường gạch xây hoặc vách kính ở khoảng cách 20 mét.
• Các đầu báo ở xa tủ trung tâm sẽ tự động kết nối đến hộp tổ hợp gần nó nhất. Hộp tổ hợp này có chức năng như một bộ lặp, chuyển tiếp tín hiệu từ đầu báo về tủ trung tâm.
• Các thiết bị trong network sẽ tự động kết nối, không cần định tuyến đường truyền.
• Những hộp tổ hợp ở xa hơn sẽ truyền tín hiệu trong network, các hộp tổ hợp khác sẽ nhận tín hiệu này và truyền về tủ trung tâm.
• Ở những khu vực không cần dùng Chuông – đèn – nút nhấn, có thể dùng module WBM làm bộ lặp tín hiệu, có chức năng nhận tín hiệu từ đầu báo và truyền về trung tâm thông qua network.

 

Tính ưu việt và lợi ích so với các thiết bị có dây thông thường

Báo cháy không dây đem lại nhiều ưu điểm vượt trội so với hệ thống báo cháy truyền thống, là giải pháp ưu tiên cho nhiều tòa nhà dưới 10 tầng hoặc các cơ sở đã xây dựng từ trước và đang hoạt động.

• Đầu tiên và quan trọng nhất, tính linh hoạt trong lắp đặt là một lợi ích lớn, không cần phải chạy dây dẫn, cắt tường, đục trần.  Điều này vừa rút ngắn thời gian thi công, vừa đảm bảo vệ sinh sạch sẽ trong nhà, và tiết kiệm đến 90% chi phí nhân công lắp đặt.

Điều này cũng giúp dễ dàng mở rộng hoặc di dời các thiết bị khi cần thiết, linh hoạt khi bố trí lại không gian ngăn chia các phòng hoặc không gian chức năng từng khu vực trong nhà.

• Ngoài ra, báo cháy không dây còn có khả năng tích hợp cao, có thể kết nối kỹ thuật số với các hệ thống an ninh khác trong tòa nhà, tạo thành một hệ thống an toàn tổng thể. Việc sử dụng công nghệ không dây cũng giảm thiểu sự gián đoạn trong quá trình vận hành, giúp cho hệ thống BMS, các hệ thống kỹ thuật và cơ điện khác phản ứng nhanh chóng và đáng tin cậy khi có cháy xảy ra.
• Công nghệ số 4.0 giúp cho việc theo dõi và bảo trì hệ thống cũng trở nên thuận tiện hơn.  Với khả năng kiểm tra từ xa và thông báo sớm về tình trạng pin hay hỏng hóc, giúp duy trì hiệu suất tối ưu và đảm bảo an toàn liên tục. Điều này không thể thực hiện được online với hệ thống có dây thông thường.

 

Những thành phần cơ bản của một hệ thống báo cháy không dây

• Đầu báo khói không dây

• Tổ hợp chuông đèn nút nhấn không dây

• Tủ trung tâm báo cháy không dây

Là thiết bị đóng vai trò giám sát và điều khiển các thiết bị còn lại trong hệ thống.  Và là nơi người dùng có thể thao tác để quản lý và điều khiển